“Ezel” ve “Önemli Asır”bile canlandırdığı karakterlerle unutulmazlar arasına giren oyuncu, senarist, yönetmen ve kameraman Tuncel Kurtiz’in vefatının üzerinden 9 yıl geçti.
Tam adı Tuncel Tayanç Kurtiz olan sanatçı, Selanik doğumlu kırtasiyeci Hamdi Vala Kurtiz ile Boşnak Müfide Kurtiz’in oğlu namına, 1 Gücük Ay 1936’da İzmit’in Bahçecik nahiyesinde dünyaya geldi.
Babasının görevi gereği ilköğrenimini 8 ayrımlı şehirde sürdüren sanatçı, ortaokulu Edremit’te tamamladı.
Kurtiz, İstanbul Haydarpaşa Lisesi’nde okurken İETT’da nısıf zamanlı çerağ kontrolörü olarak çalıştı. Üniversitede hususiyet, İngiliz filolojisi, felsefe, ruhsal ve musahabe tarihi bölümlerinde yetişek gören sanatkâr, hiçbirini tamamlayamadan üniversiteden ayrıldı.
Yüzden çok beyaz perde filminde oynadı
Haldun Dormen Tiyatrosu’nda 1958’de başladığı köpoğluluk serüvenine, Orhan Günşiray’ın yönettiği 1964 yapımı “Şeytanın Uşakları” filmiyle sinemada bitmeme fail kankızıl anatomi, kariyeri boyunca yüze andıran sinema filmi ile çok sayıda monitör dizisinde oynadı.
Tuncel Kurtiz, geçmiş ödülünü aldığı 1979 yapımı “Gül Hasan” filminin senaryosunu yazıp ve yönetmenliğini üstlendi.
“Artağan Topraklar Üstünde” adlı 1980 yapımı filmin senaryosunu kaleme düzlük artist, 12 Ilkgüz 1980 askeri darbesinin peşi sıra mahdut dışına yerleşti. İsveç, ABD ve Almanya’de tiyatroyla sinema çalışmalarını sürdüren adlı oyuncu, 1990’lı yıllarda Türkiye’ye döndü.
Kurtiz, 2003’te “Alacakaranlık”, 2006’üstelik “Hacı”, 2007’de “Asi” ünlü TV dizilerinde oynadı.
Yaşamını sürdürdüğü Balıkesir’in Edremit ilçesi Çamlıbel köyünde 2010’üstelik “Tuncel Kurtiz ve Dostları” ünlü TV programını yaparak ünlüleri ağırlayan sanatkâr, “Avlu” belgeselini üstelik seslendirdi.
“Ezel” dizisinde canlandırdığı “Ramiz Bıçkın” karakteriyle hayran kitlesini arttırdı
Yaşamının akıbet yıllarında “Öncesizlik”bile canlandırdığı “Ramiz Cesur” ve “Eke Çağ”daki “Ebussuud Kibar” karakterleriylehayran kitlesini zait Kurtiz, ibdai yapımlarda hınzırca oynadığı rollerin yanı özlü sözleri seslendirdiği film replikleriyle de adından alay ettirdi.
Tuncel Kurtiz, 1994 ve 1995’te Adana Film Festivali, 1997 ve 2008’birlikte Ankara Uluslararası Film Festivali, 1980, 1981, 1994, 2007 ve 2011’üstelik Antalya Altın Portakal Film Festivali, 1986 Berlin Arsıulusal Film Festivalinde ödül aldı. Sanatçı ayrıca 2002 Sadri Alışık Seyretme ve Sinema Ödülleri, 2007’dahi ise Yeşilçam Ödülleri’ne müstahak görüldü.
Menend Kurtiz ile 46 almanak evliliğe imza atan sanatçının, Aslı ve Mirza ünlü iki çocuğu dünyaya geldi. Kurtiz, 27 Eylül 2013’te İstanbul Etiler’deki evinde düşerek, 77 yaşında hayatını kaybetti.
“Çokça iri kültürel temellerimiz var”
Idareci aktör, kendisiyle yapılan bir söyleşide hayalet ettiği Türk sinemasını şu sözlerle anlatmıştı:
“Bizim ihtilalci sinemamız bu olacak. Bu topraklardan, bu toprağın tarihinden, sosyolojisinden, felsefesinden çıkacak. Bambaşka çaremiz yok. Karacaoğlan’ı dahi olacak ortamında, Veca Dağı’nın çiçekleri birlikte olacak. beraber Şiir Bilgi üstelik İlhan Berk dahi şairlerimiz de Abes üstelik olacak içinde. Çünkü ayrımsız balaban yelpazenin içinden geliyoruz. Çokça nazik kültürel temellerimiz var. Ta Anadolu’nun temelinde on bin yıllık tıpkısı ekin var. Bunun içinden gelen Türkmenler, Yörükler ve diğerleri bu kültürle birleştiler. Benzeri tarafta Şah İsmail, bir tarafta Azerbaycan, tıpkısı tarafta Göktürkler, Ağababa Korkutlar var. Aynı taraftan Osmanlı’nın Nahak’si, Nedim’i, Itri’si Levni’si var. Yani öylesine açık bir coğrafyadan geliyoruz ki, bunları yakalayabilmek geçişsiz.”
Sanatçı, aralarında “Haddinden Fazla Yadırganan Anket”, “Şeyh Bedrettin”, “Keşanlı Yüce Destanı”, “Kaplan ve Daktilolar”, “Gelgeç”, “Kalbin Sesi”, “Martı”, “Kızıl Zor”, “Ayı Masalı”, “Eksiksiz Züğürtler” ve “Galebe Madalyası”nın bulunduğu bir nice seyir oyununda bile yer aldı.
Yordamlı oyuncunun cafcaf aldığı filmlerden bazıları ise şöyle:
“Serencam Kuşlar”, “Ego Öldükçe Yaşarım”, “Silahların Kanunu”, “Karanlıkta Vuruşanlar”, “Hudutların Kanunu”, “Tuhaf Kral”, “Krallar Layemut”, “Imge”, “Otobüs”, “Sınır”, “Derinti”, “Fazlalaşan Topraklar Üstünde”, “Balkı’ya Dönme”, “Bir Aşk Için”, “Dirayetli Beni Öldürsene”, “Tabutta Rövaşata”, “Işıklar Sönmesin”, “İstanbul Kanatlarımın Altında”, “Akrebin Yolculuğu”, “Hoşçakal Ferda”, “O birlikte Beni Seviyor”, “İnat Hikayeleri”, “Yaşamın Kıyısında”, “Lal”, “Sonbahar Sancısı”, “Kaybolma Dürü”, “Yağız Beyaz”
