Konya’üstelik peyk vericisiyle 3 yıldır strateji edilen “Yörük” adlı bozkır kartalı, ayrımsız haftada Orta Afrika ülkesi Çad’a ulaştı.
Ekincilik ve Orman Bakanlığı Natür Koruma ve Milli Parklar Umumi Müdürlüğü Çandır Hayatı Ofis Başkanlığı Ekincilik ve Orman Uzmanı Dr. Burak Tatar, AA muhabirine, ” Türkiye’deki Nesli Kızdırma Altındaki Türler İçin Eylem Planlarının Hazırlanması, Uygulanması ve İzlenmesi Projesi”nin Kasaba, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı Avrupa Birliği ve Dış İlişkiler Umumi Müdürlüğü koordinasyonunda, Doğa Himaye ve Milli Parklar Umumi Müdürlüğü eliyle yürütüldüğünü söyledi.
Melez hayatı biyoloğu Tatar, 2020’den bu yana sürdürülen projenin apotr yöneticiliğini üstlendiğini belirterek, çalışmanın huy esirgeme açısından çok cesim olduğunu vurguladı.
8 türde 50’nin üstünde kuş takip ediliyor
Proje kapsamında nesli hınç altında olan türlerle ilişik çalışmaya başladıklarını anlatan Tatar, şunları söyledi:
“Tepeli Tarla Kuşu kaşıkçı kuşu, şah kartalı, yılan kartalı, bozkır kartalı, turna, leylek, kızıl mecnunca ve esmer akbaba üzere türlere verici takıyoruz. Sonuç 6-7 yıldır bu türleri vericilerle strateji yazar, yaşam alanlarını belirliyoruz. ‘Nereler korunursa bu popülasyonları koruyabiliriz?’ bunu çıkartmaya çalışıyoruz. Göç fail enva için barhana yollarını ve konakladıkları alanları belirliyoruz. Donör taktığımız 8 türde 50’nin üstünde bireyi takip ediyoruz. Sunu detaylı mütemadi izleme ettiğimiz kuş turna. Bir turnayı 6 sene strateji ettik. Sunma mufassal uzaklık kat edeni bozkır kartalı. Step kartalları, Mutedil Afrika’ya, Çad, Etiyopya ve Kamerun’a barhana ediyor.”
İzledikleri kartal kuluçkada 3 yavru çıkardı
Donör takılması için kuşun yavru olması gerektiğine dikkati calip Tatar, “Eskimemiş yumurtadan çıkıntı birkaç haftalık ayrımsız bireyi aldık. Verici taktık ve bunu 3 sene boyunca izlem ettik. Üç yıl boyunca bu birey Çad’a gitti geldi. Gelişigüzel şita süresince yeniden bir bölgeye gitti geldi. Üçüncü sene böylelikle donör taktığımız alanın yakınlarında yuvasını yaptı. Hayvanın yuvasını konuşma ettik ve baktık ki kuluçkaya yatmış. Buradan birlikte 3 yavru çıktı. Bu yavrulardan da ikisine verici takmıştık ama maatteessüf yavruları çok yaşamadı.” diye konuştu.
Saatte 60 kilometre hızda, 2 bin metre yüksekte uçmuş
“Yörük” adını verdikleri ve 3 yıl boyunca izledikleri step kartalının Konya’dan Afrika’ya göç güzergahını yargılama izleme ettiklerini anlatan Tatar, şunları kaydetti:
“Konya’dan çıktıktan sonradan Karaman, Adana ve Hatay Belen Boğazı’ndan aşağıya iniyor. Suriye, Lübnan, İsrail ve Mısır’a geldikten bilahare birlikte daha güneye akla yatkın yönelerek Sudan ve Çad taraflarına gidiyor. Dönüşü da bire bir rota üzerinden sağlıyor. Yılda ayrımsız gidiş-zaman oluyor. Sonbaharda güneye göç ediyorlar, mart-nisan civarında de gine geliyor. Yaptığımız tespitlerde 50-60 kilometre kolaylıkla gidebildiğini gördük. Bu yolculuğu genellikle tıpkısı hafta sürüyor diyebiliriz. Hemen karaların üstünde oluşan ısıdam çekicilik akımları vardır. Hakeza termal hava akımlarını yakalayınca kuş, döne döne yükselir. Kestirmece 2 kilometre yüksekliğe çıktıktan sonra kendini bırakır ve on paralık kanat çırpmaksızın yaklaşık 50-60 kilometre gidebilir. Yörük’ü, şu anda Çad taraflarında, izlem etmeye devam ediyoruz.”
Tatar, göçün temelinde nevale bulma ihtiyacının olduğunu, kış şartlarının tagaddi üzerine negatif etkisinden ekolojik ortam hayvanların makul ortamlara gittiğini sözlerine ekledi.
