CARETTA caretta türü deniz kaplumbağalarının Akdeniz’in sunma yetişkin yuvalama kumsallarına cemaat Antalya’üstelik bu yıl abuhava değişikliğinin etkisiyle bahir suyu sıcaklıklarındaki 1 derecelik ayırt, yuva oluşumunu, dolayısıyla bu yuvalardan çıkan yavru sayısını ters etkiledi. Belek’te sabık sene 3 bin 850 olan yuva sayısı yüzde 58 düşüşle 1600’e, Kızılot’ta 2 bin 250 iken yüzdelik 33 düşüşle 1500’e geriledi.
Dünya Doğayı Koruma Birliği’nin (IUCN) nesli hınç altındaki enva listesinde kırmızı (EN) tehlikedeki türler beyninde gösterilen caretta caretta türü bahir kaplumbağalarının Akdeniz sahillerindeki bildirme koskocaman yuvalama alanları Antalya kıyılarında bulunuyor. Mekân, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı, Ekincilik ve Orman Bakanlığı, Huy Siper ve Milli Parklar (DKMP) Genel Müdürlüğü, DKMP 6’ncı Mıntıka Müdürlüğü, üniversiteler ve sivil topluluk örgütleri ve gönüllülerin desteğiyle detaylı yıllardır bir nice kumsalda yaz boyu devam fail faaliyetlerle caretta carettaların neslinin devamı için uğraş veriliyor.
Antalya’de bu icraat kapsamında seçme yıl Patara (Set), Kermen (Demre), Kumluca, Çıralı (Kemer), Tekirova (Tümsekli), Belek (Serik), Kızılot (Manavgat), Demirtaş (Alanya), Gazipaşa’de oluşan binlerce yuvadan, on binlerce yavru çıkışı sağlanıyor ve denizle buluşturuluyor. 20-25 yıl sonraları erişkinliğe vasıl caretta caretta, yuva çıkışı yaptığı sahile idraksiz dönüyor. Kumsalda âdem baskısı kaynaklı bir nice zarar gören caretta caretta yavrularından denize ulaşabilen herhangi bir 1000’inden sadece 2’si güç tutunup, erişkinliğe ulaşabiliyor.
2022 yılı caretta caretta yuvalama ve yavruların yuvadan huruç sezonu sona erdi. Belek Turizm Yatırımcıları Birliği (BETUYAB) ve iki bakanlığın destekleriyle 24 yıldır 30 kilometrelik Belek kumsalında, son iki yıldır da 16 kilometrelik Manavgat Kızılot kumsalında çalışmalar özne Ekolojik Araştırmalar Derneği (EKAD, iki kamp alanında üstelik bu yılki çalışmaların sonuna geldi.
EKAD Başkanı Dr. Yüce Fuat Canbolat, geçen sene 3 bin 850 yuva ve 125 bin yavruya ulaşılan Belek kumsalında bu yıl 1600 yuvadan 60 bin çocuk çıkışı sağlandığını söyledi. Dr. Canbolat, sabık yıl 2 bin 250 yuva ve 75 bin bala çıkışı olan Kızılot’ta ise bu sene 1500 yuvadan 60 bin çocuk çıktığını açıkladı. Sabık yıla bakarak Belek’te yuva sayısı yüzde 58, yavru sayısı yüzdelik 52 azalırken, Kızılot’ta yuva sayısı yüzdelik 33, çocuk sayısı yüzde 20 düşüş gösterdi.
Bu sene kısık düşüşün dolayısıyla ilgili bilgelik veren Dr. Canbolat, kaplumbağaların çiftleşme dönemi olan april-mayıs aylarındaki deniz sıcaklığındaki düşüşün buna yol açtığını değerlendirdiklerini söyledi. Sabık yıl benzeri dönemde 18- 18,5 evre olan deniz suyu sıcaklığının, bu yıl 17- 17,5 derece yaşandığını belirten Dr. Canbolat, ‘Bu yıl Türkiye kumsallarındaki analıkızlı sezonu, antipatik albeni zımnında 2-3 hafta geç başladı. Kestirmece 1 derecelik değişimin ortaya koyduğu fark diye oranlama ediyoruz dedi.
