VAN Yüzüncü Yıl Üniversitesi (YYÜ) Akarsu Ürünleri Fakültesi Dr. Öğretim Üyesi Mustafa Akkuş, Van Gölü Havzası ve çevresini gösteren serencam 4 yılın ocak ayına ait Landsat peyk görüntülerini paylaşarak kuraklığa dikkat çekti. Dr. Akkuş, “Imdi göllerin çekilmeye başlandığını, ayrıca kuruduğunu akarsuların yaz aylarında ağız ağıza kuruduğunu görüyoruz. 2020’den günümüze büyüklüğünde olan familya kocaoğlan peyk görüntülerine baktığımızda 2023’ün görüntüsü adeta tıpkısı acı manzarası içeriyor ” dedi.

Son yılların en kurak kışını hayat dolu Van ve çevresinde halen mergup düzeyde kar yağmadı. Geçmiş yıllarda eş ayında kar zımnında mahalle yollarının kapandığı ve karla uğraş ekiplerinin aralıksız çalıştığı Van’birlikte albeni zaman normallerinin üzerinde seyrediyor. Yerde kanı olmadığı kentte, akıbet zamanların bildirme yağışsız kışı yaşanıyor. Van YYÜ Akarsu Ürünleri Fakültesi Dr. Akademisyen Mustafa Akkuş, sonuç 4 yılın aile ayına ilgilendiren Landsat peyk görüntülerini paylaştı. Van Gölü ve çevresini gösteren görüntülerde sonuç 3 yılda yerey kar örtüsüyle kaplı görülürken 2023 eş ayında ise beyin olmadığı görülüyor.

‘OCAK VE GÜCÜK AY AYLARI HAYATİ ÖNEME SAHİP’Dr. Akkuş, Van Gölü Havzası’nın Türkiye’nin genişlik faziletkâr havzalarından ve en haddinden fazla kar yağışı düzlük bölgelerinden biri olduğunu belirterek, şöyle konuştu: “Van Gölü hassas ve kırılgan bir havza zira ilişkin aynı nahiye. Havzadan dışarı tek su çıkışı bulunmayan. Havzaya haricen tek su girdisi namevcut. Bu sebeple havzanın tamam akarsu bütçesi kendi aldığı yağışa sınırlanmış. Kar ve baran yağışı ile havzaya su girdisi oluyor. Buharlaşma ile gelişigüzel akarsu çıktısı oluyor. Bu noktada kar yağışı nazik öneme eş. Çünkü baran ile alay malay Van Gölü’nün tuzlu ve sodalı sularına karışarak kullanılabilir su olmaktan çıkıyor. Bu nedenle şita ayları familya ve küçük ay ayları göl amacıyla bölge amacıyla dirimlik tıpkı öneme topluluk. Bu aylarda yağan kar havzadaki efdal kesimlerde birikerek yaz aylarında akarsuları besliyor. Yani çiftçiye sulama suyu oluyor. Balıklara bile yükselmek üzere ayrımsız müstevi oluşturuyor. Akarsular dünyanın seçkin yerinde haddinden fazla balaban. Ancak söz konusu Van Gölü Havzası olduğu ant bu ehemmiyet 10 intaç daha artıyor. Çünkü yaz aylarında inci kefallerinde ruhlu inci kefalleri, yükselmek üzere akarsulara göç ediyor. Yani yaz aylarında akarsularda su olması gerekiyor. Su olması amacıyla dahi içerisinde bulunduğumuz bu aylarda havzanın mübarek kar yağışı alması geçişsiz.”‘FELAKET MANZARASI İÇERİYOR’Son yıllarda Türkiye’de ve dünyada kilolu benzeri şekilde susuzluk yaşandığına ilgi çekici Dr. Akkuş, “Bundan Sonra göllerin çekilmeye başlandığını, antrparantez kuruduğunu akarsuların yaz aylarında ağız ağıza kuruduğunu görüyoruz. 2020’den günümüze büyüklüğünde olan aile kocaoğlan peyk görüntülerine baktığımız antlaşma 2023 yılının görüntüsü adeta tıpkısı öfke manzarası içeriyor. Çünkü 2020, 2021 ve 2022 yıllarında nahiye kar örtüsü ile kaplıyken, 2023 Aile ayı peyk görüntüleri maalesef kar örtüsünden yoksun. Hoppadak havzanın efdal kesimlerinde kar örtüsü olduğunu görüyoruz. Önümüzdeki küçük ay önümüzde küsurat günler dirimsel öneme eş. Eğer önümüzdeki günlerde mıntıka kar yağışı almazsa, maalesef yaz aylarında lüzumlu yükselmek için akarsulara giren inci kefallerini gerekse üstelik çiftçileri çokça kurak ve it canlı günler bekliyor” dedi.BARAJLARDA SUYU BİRİKTİRMEMİZ LAZIMBu konuda yapılması gerekenlere bile değinen Dr. Atmaca, yaz aylarında barajlarda suyun biriktirilmesi gerektiğini söyledi. Dr. Atmaca, “Peki hangi yapmamız geçişsiz. İnci kefalinden 20 bin fazla yaşama geçimini sağlıyor. Göldeki inci kefali stokunun devamlılığındaki yegane ana mebde yaz aylarında akarsularda kalburüstü aynı üreme gerçekleştirmesi. Ancak serencam 2 yıldır özellikle Zilan ve Deliçay’bile yaz aylarında suyu ağız ağıza barajlardan karşılıyoruz. Akarsu azaldığında DSİ süratle müdahil oluyor ve barajlardan yeteri büyüklüğünde suyu bırakıyor. ve bu noktada yaz aylarına kadar barajlarda suyu biriktirmemiz lazım. Akarsulara takkadak fert suyu kendisine anlatım ettiğimiz asgari ölçüde su vermemiz lazım. Alelhusus Van’ın içerisinden akaret Akköprü Deresi üzerine yerleşmiş olan Sıhke Göleti’nde suyu tamamen biriktirmemiz lazım” dedi.

Van Gölü balıkçılığından bölgede 20 bin insanın barışma kaynağını oluşturduğunu bile anlatan Dr. Atmaca, “Van Gölü’ndeki inci kefallerinin devamlılığı, yağan kar yağışına ilişkin. Bu aylarda kar yağışı olmazsa maatteessüf yaz aylarında muvaffakiyetli bire bir üremeden hezel etmemiz kabil değil. Van Gölü’nün etrafında 111 öz var. Bu derelerin bütünü üreme döneminde balıkla dolup taşıyor. Ancak su olmadığı ant toplu balık ölümleri ile karşılaşacağız. Üremenin bazı derelerde tamamen durduğunu görebiliriz. Aynı sebepten muhit şimdiden tedbir almamız geçişsiz. Zira 2023 yılı ocak kocaoğlan peyk görüntüsü adeta felaketin habercisi üzere” diye niteleyerek konuştu.