Hadrianaupolis’te, “Asklepios” varlığına meni fail 1800 yıllık yazıt bulundu

Karabük’ün Eskipazar ilçesinde Geç Kalkolitik, Roma ve Erken Bizans dönemlerinde yerleşme yeri kendisine geçer not Hadrianaupolis Antik Kenti’nde, Asklepios varlığına işaret fail yazıt bulundu.

Karabük Üniversitesi Yazın Fakültesi Kazı Bilimi Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Ersin Çelikbaş başkanlığında 2003’te başlatılan kazı çalışmaları, yılın 12 ayı kesintisiz bitmeme ediyor.

Geçen sene ortaya çıkartılan dördül planlı benzeri yapıda bitmeme eden kazılardaki tıpkı kayaç parçasında “Kurtarıcı Asklepios’a Ailios Deiotaros sundu” ifadesi mevcut ayrımsız yazıt bulundu.

“Asklepios antik dönemde keyif tanrısıdır”

Doç. Dr. Çelikbaş, AA muhabirine, yazıtın Hadrianaupolis ve Karadeniz arkeolojisi açısından çokça kocaman olduğunu söyledi.

Çelikbaş, “Yazıtta, ‘Halaskâr Asklepios’a Ailios Deiotaros sundu’ yazıyor. Burada Asklepios’un varlığını anlayış ediyorduk amma yazıtın çıkmasıyla imdi Hadrianaupolis’te Asklepios kültürünün varlığını açık benzeri şekilde tespit etmiş olduk. Asklepios antika dönemde keyif tanrısıdır. Asklepios kültürünün olduğu yerlerde genellikle şifahaneler yani antika dönemin hastaneleri bulunur.” diye niteleyerek konuştu.

Antika dönemin şifahanelerinin Bergama’de ve Allianoi’üstelik görüldüğüne dikkati çekici Çelikbaş, şöyle devam etti:

“Karadeniz’de Asklepios kültürünün ilk defa tespit edildiğini söyleyebiliriz. Hadrianaupolis’in kişi basmış olduğu sikkelerde cenabıhak Asklepios figürlerini görmüştük. Sikkelerdeki figürler tıpkısı yerdeki hars varlığını yüzde beniz anlatım etmez. Tıpkısı nezir sütununda patera ve yılanları görmüştük. Bunun Asklepios ile bağlantılı olduğunu düşünmüştük ancak yazıtın çıkması ile Hadrianaupolis’te beribenzer ayrımsız Asklepios kültürünün olduğunu kemiksiz bire bir şekilde ortaya koydu.”

“Roma döneminin yer şanlı ilmek merkezlerinden”

Hadrianaupolis’in sınırları süresince Akkaya termal kaynağının olduğunu hatırlatan Çelikbaş, “Alelumum Asklepioslar yunak akarsu kaynaklarının etrafında peki. Akkaya termal kaynağının yakınında olması Asklepios kültürünün burada olmasındaki yeryüzü iri hastalık yerine karşımıza çıkıyor. Hadrianaupolis, antika dönemin, özellikle Roma döneminin yeryüzü büyük kült merkezlerinden olduğunu söyleyebiliriz.” ifadelerini kullandı.

Yazıtın milattan sonra 2. yüzyıla ilgili olduğunu tamlayan Çelikbaş, “Bu da erken imparatorluk dönemi gelmek. Hadrianaupolis’in küçük er ilhanlık döneminde şanlı bir Roma kenti ve ayrımsız diyanet merkezi olduğunu söyleyebiliriz.” dedi.

Hadrianaupolis

Milattan geçmiş 1’inci yüzyılda kurulan ve milattan sonra 8’inci yüzyıla büyüklüğünde iskân yeri namına geçer antik şehir, ilçenin 3 kilometre batısında düzlük alıyor.

Hadrianaupolis Antika Kentinde, İncil’de adı güzeşte nehirler Geon, Phison, Tigris ve Euphrates’un vadi aldığı, beygir, fil, pars, geyik ve grifon (müzakere tarihinde tanıdık tuhaf aynı hayvana sunulan adam) kabilinden birçok hayvanın betimleme edildiği kiliselerin tabanındaki mozaiklerle ünlenen ve bu nedenle “Karadeniz’in Zeugması” şeklinde adlandırılan antik kentte, şimdiye kadar iki hamam, iki kilise, aynı savunma yapısı, kayaç mezarları, oyun, ayrımsız kemerli ve kubbeli bina, anıtsal kültik niş, sur, villa, özge anıtsal binalar ile bazen din alanları kabil yapılar bulundu.

Karabük Valiliğince harabelik adına dönüştürülmesi amacıyla Ekin ve Turizm Bakanlığına başvuruda bulunulan antik kentten elde edilen bulgulardan taşınabilir olanlar, çevre illerdeki müzelere götürülüyor, yurt ise bulunduğu yerde korunuyor.

Dört Irmak Kilisesi’nin 50 metre kadar güneyinde ilk kez geçen sene yapılan kazılarda kâin, satır ve ok ucu üzere eserlere rastlanan dördül düzenlenen yapıda, akıbet yerine 1600 almanak kantar ağırlığı ahit yüzüne çıkarıldı.

Bulgular bölgenin geçmişine çerağ tutarken, antika kenti mülakat edenler kazı çalışmalarını yerinde müşahede fırsatı yakalıyor.

Ziyaretçiler, antik döneme ait paraları, ölülere ilgili kişisel eşyaları ve 1800 almanak adak levhası ile Roma askerine ilişik 1800 yıllık çıpa maskeyi de yakından inceleyebiliyor.



Share: