KURAKLIK SONRASI ANİ YAĞIŞ VE YEĞIN RİSKİ

KARADENİZ Bölgesi’nde, toptan ısınma ve iklim değişikliği etkilerine kapalı namına kuraklık yaşanıyor. Hava Bilgisi Umumi Müdürlüğü’nün edimsel kuraklık haritalarına göre, Karadeniz’bile dokunaklı efdal oranlara vasıl yağışsızlık yaşandığı belirlendi. Karadeniz Teknik Üniversitesi (KTÜ) Toprak Kayması Aplikasyon ve Araştırı Merkezi üyesi Prof. Dr. Melik Ersoy, İklim değişikliğinin etkisini susuzluk olarak yaşıyoruz. Kuraklığın bedelini ferda çılgın yağışlarla ödeyebiliriz dedi.

Global iklim değişikliğinin etkileriyle Karadeniz Bölgesi’nde sonuç aylarda azalan yağışlar, yağışsızlık tehlikesini de yanında getirdi. Türkiye’birlikte en fazla yağmur alan mıntıka olarak bilinen Karadeniz Bölgesi’ndeki susuzluk, bilimsel verilere üstelik yansıdı. Meteoroloji Genel Müdürlüğü’nün 2022 yılı alansal birikmiş yağış raporuna bakıldığında, bölgedeki yağışlarda sezon normallerine bakarak yüzde 25, 2021 yılı sonbahar mevsimi yağışlarına bakarak yüzde 17 tenakus gerçekleşti. Standart yağış indeksi metoduyla hazırlanan 3,6,9,12 ve 24 mahiye tablolara göre, 2022 yılı Mart ve Kasım ayları arasında Trabzon ve mail çevresinde haddinden fazla dokunaklı ve kötü susuzluk, 2021 ve 2020 yılları Meyan ayından 2022 yılı Son Teşrin ayına kadar dokunaklı ve itidalli kırıcı susuzluk yaşandı. Kuraklığın iklim değişikliğinin yeryüzü yetişkin göstergesi olduğunu tamlayan uzmanlar, gelecekte yaşanması muhtemel larp yağışların üstelik göçü ve lüks olaylarını artmasına bozukluk olabileceğine belen etti.

‘YARI YARIYA BIRKAÇ YAĞIŞ ALIYOR’

Şark Karadeniz’bile abuhava değişikliğinin, susuzluk ve yağış düzensizliği namına görüldüğünü belirten KTÜ Göçü Aplikasyon ve Araştırma Merkezi üyesi Prof. Dr. Kağan Ersoy, Bilim Kadını yerine verileri inceliyor, yurttaş kendisine dahi yaşıyoruz. Özellikle Maşrık Karadeniz ve Trabzon çevresinde yağışsızlık yaşanıyor. Yağmur düşmüyor. Küresel abuhava değişikliğinin yeryüzü kebir etkilerinden biri bile kuraklık. Olağanüstü olan ise kuraklığın çöl iklimi olan yerlerde artması beklenirken, bizim bölgemizde görülmesi. Trabzon, çevresindeki illere göre nısıf yarıya elan birkaç yağış alıyor. Trabzon, Türkiye’nin yağmur ortalamasının çok birkaç üstünde. Denize bitişik benzeri il olduğu amacıyla yağışsız değilmiş kabilinden düşünülüyor amma Trabzon, kuraklığı temel anlamda hararetli illerden biri ve son yıllarda iklim değişikliğinin etkisiyle arttı diye konuştu.

‘ANİ YAĞIŞLAR ARTTIKÇA FACIA OLASILIĞI ARTIYOR’

Prof. Dr. Ersoy, çalışmaları değerlendirerek, Ilmî icraat, bu bölgede yağışın yüzdelik 20 azalacağını fakat bedaheten yağışların da aynı o kadar artacağını söylüyor. Susuzluk vakit kaybetmeden akarsu kıtlığı anlamına gelmiyor. Hele toprak kayması ve taşkınları muhtemelen artıracaktır. Nagehan yağışlar arttıkça bu soy afetleri kişi olasılığımız de artıyor. Kuraklığın 2 yönlü durumu var. 10 sene evvel birlikte böyle bire bir nitelik yaşamıştık, bilahare yağış miktarı arttı. Bunun etkileri uzun sürede ortaya çıkma. Ihtimal bizi etkilemeyecek ama bizden ahir kuşağı etkileyecek süreçleri yaşamaya başladık. Bu üstelik önceki göstergesi dedi.

‘KURAKLIĞIN BEDELİNİ AŞIRI YAĞIŞLARLA ÖDEYEBİLİRİZ’

Bölge genelindeki heyelanların kuraklıkla azalmasının beklenmediğini birlikte belirten Ersoy, Bölgemizde bodur vadede susuzluk başladı gibi gözüküyor. Yağışın azalması, heyelan yahut çılgın olaylarını azaltacak anlamına gelmez. Belki biraz dakikalık davranışlar adına karşımıza yarar amma ayrımsız yerin heyelan potansiyeli oluşturacak duruma gelmesi, binlerce almanak jeolojik süreyi barındırır. Siz yalnız topuğuna dokunduğunuz anda heyelana dönüştürür. Dünyadaki bildirme aceleci çılgın kurak benzeri bölgede gelişti. Tığ neymiş iklim değişikliğinin etkisini kuraklık olarak yaşıyoruz amma abuhava değişikliği ağır aksak bir abuhava getiriyor. Zaman yaşadığımız kuraklığın bedelini, yarın sivri yağışlarla ödeyebiliriz diye niteleyerek konuştu.

Prof. Dr. Ersoy, insanların heyelanlı ve riskli bölgelerde yaşamaya devam ettiği sürece felaketlerin mübrem olduğunu belirterek, Bu devirden umut yok, ayrımsız sonraki devri bilemiyorum. Bizden ahir ikinci devri kurtarmaya odaklanacağız. Günümüzü kurtaramayız, bu problemleri yaşayacağız. Şu anda ilimizde bile afete maruz bölgede hayat devam ediyor. Şark Karadeniz’e bakınca bir nice afete maruz bölgede hayat bitmeme ediyor. İnsanları elbette alacaksınız Örneğin; Maçka’ya gelmeden geçmiş yamaçlardaki bazı bölgeler, afete maruz bölge ama dirim bitmeme ediyor. Keza Dereli’de, Doğankent’te yaşanan taşkınlarda bir nice havza afete maruz bölgeydi zaten. Orada insanın yaşamaması geçişsiz ama polisle insanları oradan ayıramazsınız. Kendisi oradan ayrılacak. Bunu sağlamadığımız sürece bunu yaşayacağız dedi.

Share: