ANTALYA’de, limonluk üretiminde hasat döneminin başlamasıyla, domates özellikle başlamak için birçok sebzenin fiyatı düşmeye başladı. Nakız esnafı, şita dönemi için ‘Domates 50 TL olacak’ söylemine alın, “50 TL gayrimümkün amma 30 olabilir” dedi.

Türkiye’nin örtü altı istihsal merkezi konumundaki Antalya’de kıyı bandındaki seralarda şita dönemi hasat sezonu açıldı. Ekim ayı itibarıyla başlayan yeni ürünlerin hasadıyla birlikte domates, biber, budala, patlıcan kabilinden bir nice yapıt ve çeşitlerinin fiyatları inişe geçti. Ekincilik ve Orman Bakanlığı ile Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre, toplanmış 800 bin dekarın üzerindeki Türkiye’deki toplanmış çarliston marka şeş istihsal alanına bakıldığında 300 bin dekar ile Antalya önceki tam saha alırken, bu kenti Sazak ve Adana izlem ediyor.

15 EKİM’DE YENİ ÜRÜNLER ÇIKMAYA BAŞLADISeralarda 15 Ekim bakımından eskimemiş ürünlerin çıkmaya başladığını söyleyen Gün Batısı Akdeniz İhracatçılar Birliği (BAİB) Yönetim Kurulu Üyesi Cüneyt Doğan, “Her nev im şu zaman çıkıyor diyebiliriz. Domates, patlıcan, biber çeşitleri, budala hepsi başladı. Domates fiyatları şu anda 10- 20 TL ortada, domatesin çeşidi ve rengine bakarak değişiyor. Biber çeşitleri 15 liradan 40 TL’ye kadar. İhracatımız devam ediyor, Ukrayna, Rusya olsun savaşa karşın şu an talep var. Avrupa’ya bir şekilde ihracat bitmeme ediyor” dedi.ÇEŞİDİNE GÖRE FİYAT DEĞİŞİYORİhracatta domates fiyatının averaj 16-17 liralık civarında olduğunu tamlayan Doğan, günlük fiyatların borsa kabilinden değişebildiğine dikkat çekerek, “Şu dakika ihracata yazdığımız fiyat, domatesin çeşidine bakarak 15- 20 TL arasında. Salkım domates ise 25 TL’ye büyüklüğünde. Hangi domatesi aldığınıza merbut. Bu yılki fiyatlar sabık yılın ayrımsız dönemine göre faziletkâr, sunma birkaç iki mezuniyet çoğalma var. Fiyatların faziletkâr olması üstelik gerekiyor, çünkü anlaşılan fiyatın altına düşerse çiftçimiz para kazanmıyor, girdi maliyetlerimiz de ekstrem arttı. Çiftçimizin önümüzdeki dönemde gine üretim yapabilmesi için mülk kazanması gerekiyor” diye niteleyerek konuştu.50 TL’Yİ BAZI DOMATES ÇEŞİTLERİ GÖREBİLİR’Bu şita domates 50 TL olacak’ söylemini değerlendiren Cüneyt Doğan, “Sabık sene nisan-mart aylarında salkım ve ara sıra garip domatesler 40 TL’ye kadar gördü. Bunun yanı sıra 20 liraya birlikte domates vardı. Şimdi esasen ayrımsız domatesler amacıyla 50 TL’yi göreceği söyleniyor amma Antalya bazında baktığınızda alelhusus o dünyalık fail dönemlerde gücük ay, mart, april domatesin olmadığı, şita üretiminden çıkan domateslerin ekimine baktığımızda bu yıl yüzdelik 50’ye mümasil dahi artış var. Bu zahir pazarı etkiler, dış satım talebi pekâlâ olur bilmiyoruz, bunu gittikçe yaşayıp göreceğiz. Anlaşılan fiyatların altına bile artık düşmemesi gerekiyor, çünkü üreticinin servet kazanması gerekiyor. Halkımız açısından baktığımızda pazara gittiğinde 5 liraya domates almak istiyor amma bu saatten sonraları mümkün değil. Maliyetlerin mahsus tıpkı seviyeye gerilemesiyle benzer kabil” dedi.DOMATES FİYATI DÜŞÜYORÖrtü şeş kullanılmamış çevrim ürünlerin 10- 15 gündür Antalya’dahi Toptancı Hal’e gelmeye başladığını belirten nakız esnafından Nevzat Akcan, “Hasat başladı, inşallah hep beraber üreticisi, esnafı, ihracatçısı ve tüketicisiyle mutlu olacağımız aynı zaman zarif. Domates 15-20 TL bandındaydı, zaman 10-15 TL bandına geriledi. İhracatta dahi şu dakika talep var. Hassaten Avrupa’daki doğal gaz sıkıntısından çevre üretim azalmasına mecbur dilek var. Şu an ürünler yıpranmamış çıktığı için Avrupa’ya inanılmaz, gayet ongun ayrımsız temenni var. Kış aylarında ise ağız ağıza hava şartları ve ihracata sınırlanmış fiyatlar belli tamam. İhracata birlikte banko kısıtlama getirilmemeli, yoksa seneye paramızla algı domates bulamayız. Bu yıl üretimde düşüş, bastırık namevcut” diye niteleyerek konuştu.BULGARİSTAN SINIRINDA TIR’LAR YİNE GEÇEMİYORAntalya Tecim Borsası (ATB) Meclis Başkanı Erdoğan Çiftçi, bakir sezonun başlamasıyla Antalya Hali’nde seçme nev ürünün kâin olduğunu belirterek, Bulgaristan sınırındaki Kapıkule’da, Bulgaristan’üstelik daha geçmiş da yaşanan kendi çöz sorunlarıyla ilgili TIR’ları bekletme olaylarıyla gine karşılaştıklarını açıkladı. Dikici, “TIR’lar 10-20 kilometre kuyruklar oluşturuyor. Bu kuyruklar nedeniyle sevkiyatta kalın yaşıyoruz. İnşallah devletimiz bunu de aşacaktır. Bulgar kapısında zat sorunlarından kaynaklı, henüz önceki yaşanan tıpkısı olaydı ve bitmeme ediyor. Tıpkısı TIR’ı 2-3 ahit tutuyorlar ve sebzenin çabuk bozulması söylemek” dedi.DOMATES 50 TL’Yİ GÖRMEZGirdilerin efdal olmasına sınırlanmış nişane fiyatlarındaki artışlara ve Ukrayna-Rusya savaşı kaynaklı bu iki pazara müteveccih dış satım sorunlarına üstelik değinen Maraba, şita dönemi için domatesin 50 TL’yi görmeyeceğini kaydetti. Ekinci, “Filhakika Hollanda firmaları buraya salkım domates üzere gelmişlerdi, bu karıştırılıyor. Bağımlı kim salkım domatesi Hollanda’nın alması yegâne domatesi etkiler diye bakıyorlar ama şu an İspanya’dan gelen Demre domatesi kabil topraklı salkımı 70 Euro/Sente Almanya’ya teyit ediyorlar. Deminden fiyatlar faziletkâr kaldığından bizde işler yavaşladı. Üretimde tenakus namevcut, herhangi bir geçen zaman çoğalıyor, tenakus olacağını de düşünmüyorum ama ekimde bir yıl domates fazla ekiliyor, diğer sene biber çok ekiliyor. Bunları doğrulamak lazım, havalar bile evire çevire gidiyor” diyerek konuştu.YENİ MAHSULAT ÇIKTI, FİYATLAR DÜŞÜYORAntalya Toptancı Nakız Gözyaşı Göveri ve Kâr Komisyoncuları Derneği Başkanı Hasan Mualla Yılmaz, Antalya kıyı bandı üretiminin başlamasıyla, bilcümle göveri gruplarının birlikte ağıl geldiğini, fiyatların da ürünlerin çıkmasıyla düşüşe geçtiğini kaydetti. Domatesin 14 TL seviyesinden 12 TL seviyesine düştüğünü açıklayan Yılmayan, “Biberlerimiz 11 TL, patlıcan 8 TL, görgüsüz 7 TL seviyesinde ve fiyatlar gayet normal, çitçimizi da kıvançlı ediyor. Tüketiciyi üstelik memnun edecek bir seviyeye gideceğini düşünüyoruz” ifadelerini kullandı.AVRUPA’YA İHRACATTA ARTIŞ BEKLENTİSİAvrupa’bile, Rusya kaynaklı gaz krizine meni fail Yılmayan, buna sadık üretimdeki düşüşün, Türkiye’den talepleri artıracağını kaydetti. Türkiye’deki üretimin üstelik sabık senenin üstünde olduğunu dile getiren Yılmayan, enerji krizinden ufuk ev dışına ihracatta çoğalma beklediklerini açıkladı. Domatesin şita döneminde bazen aşırı semtlerde ve katmerli çeşitlerin 50 TL olabileceğini da belirten Yılmayan, şöyle devam etti:

“Ama şu andan 50 teklik olacak almak gibi değil. Neye binaen diyeceğiz, mahsus tıpkısı dolaşma mahsus ölçüsüz bölgelerde mümkün, şu dakika haddinden fazla er. Karışım domates 16, gülgûn 21 TL seviyesinde. Baş Döndürücü dediğimiz ürünlerde ara sıra o fiyatları gördüğümüz bölgeler olanaklı ama kışın kesiksiz suretle 50 TL’ye domates yiyeceğiz etmek falsolu olur. Demincek bir husus söylemek amacıyla erken. İhracat, hava şartlarıyla ilişkin 20- 30’u bulur.”