Ankara Üniversitesi Baytar Fakültesi Parazitoloji Anabilim Dalı Akademisyen, Keneler ve Kene Kaynaklı Hastalıklar Araştırma Laboratuvarı Sorumlusu Doç. Dr. Ömer Orkun, Türkiye’dahi insanları enfekte edebilen kene kaynaklı yeni aynı bakteri görüldüğünü söyledi.

Orkun, AA muhabirine, sakırga kaynaklı patojenler ve etken olduğu hastalıkların toptan anlamda insan ve efsanevi sağlığını yavaş derecede yıldırma ettiğini belirtti.

Günümüzde küsurat moleküler teknikler sebebiyle kene kaynaklı patojenlere etmen olan yıpranmamış türlerin ortaya çıktığını rapor fail Orkun, alelhusus Anadolu’da orman içi havza olan Bolu’dan başlayıp Ankara’daki haddinden fazla muhtelif geçiş zonlarını içine alan ve nısıf yağışsız bozkır coğrafya olan Kırşehir’de serencam bulan benzeri alanda sakırga kaynaklı patojenlerin doğal dinamiklerini anlamaya müteveccih düz ve laboratuvar çalışmaları yürüttüklerini anlattı.

Orkun, 2 bine andıran kenede yüzlerce patojen (çor oluşturan mikrop) taradıklarını ve 32 değişik sakırga kaynaklı patojenin varlığını belirlediklerini dile getirerek, şöyle devam etti:

“Bu vahim derecede mefret bire bir cirim ve bunların hiçbiri Kırım Kongo Kanamalı Ateşi (KKKA) virüsü değil. Belirleme edilen patojenlerden 10’unun insanı enfekte edebildiği ortaya imdi. Bunlardan tıpkısı tanesi de şu zaman patojen yerine Avrupa’da bakir ortaya sâdır ve Avrupa’nın bildirme önemli vektörü olan Ixodes Ricinus kene türünün naklettiği ‘Neoehrlichia Mikurensis’ adı altındaki bir bakteri. Bunun Türkiye’dahi daha önce varlığı bilinmiyordu, bakir belirleme ettik. Bu çeşit, Avrupa’birlikte insanlarda patojenik olan zoonotik hastalıkların genişlik önemli vektörü kendisine akseptans edilir ve Avrupa’nın üzerinde sunu haddinden fazla çalıştığı sakırga türüdür. Bizim ülkemizde hele Anadolu’nun kuzeyi, Trakya ve İstanbul’dahi başat benzeri cins.”

Orkun, yaptıkları araştırmanın uluslararası bilimsel benzeri dergide yayımlandığını söyledi.

“Dosdoğru insanlarda bile patojeniteye etken olabiliyor”

söz konusu bakterinin, insanlarda soluk damarlarının iltihaplanması ve tromboembolik patojenite ile seyreden birtakım bozukluklara el açabildiğine meni fail Orkun, “Eskiden özellikle immün sistemi tutkun veya baskılanmış, dalağı alınmış, kan kanseri, lenfoma ve MS kadar hastalığı olan insanlarda patojenik olduğu sanılıyordu. Ancak serencam yıllarda Avrupa’daki vakalara baktığımızda, immün sistemi gayet durumunda, dimdik insanlarda üstelik patojeniteye etmen olabildiği ayrıca hele bazen ilaçlarla immün sistemi baskılanmış hastalarda ise ölüme varabilecek sonuçlara bozukluk olduğu bildiriliyor.” diyerek konuştu.

Bu türün etmen olduğu hastalığın çokça akut enfeksiyona amil olmadığı için bugüne kadar bilinemediğine dikkati calip Orkun, şöyle konuştu:

“Ülkemizde bu patojen maatteessüf birçok rutin tanılama sistemlerinde düz almamaktadır. İhmal ediliyor türlü, rahatsız tanısı konmadan otama edilmiş türlü. Fakat gelecekte bu patojenin ayırıcı tanıya icap millî referans laboratuvarlarında gerekse hastanelerde eklenmesi gerekiyor. Zira erken tanılama hanay kurtarır ve tanımadığınız tıpkısı mikroorganizmayla savaşmanız çok zordur. O yüzden sakırga kaynaklı patojenler, üstünde çok durulması müstelzim patojenlerdir.”

Bakteriyi haiz Ixodes Ricinus sakırga türünün faziletkâr neme ihtiyaç duyduğuna bel fail Orkun, “Bu türü hoppadak rustik kesimlerde değil hele içerisinde orman ihtiva fail yer içi yapılarda yani kentsel bölgelerde de görüyoruz.” dedi.

Bu kene türünün İstanbul’daki Belgrad Ormanı’nda, Trakya ve Anadolu’nun kuzeyinde göründüğünü anlatan Orkun, bu türün insanları sıklıkla enfekte ettiğini dile getirdi.

“Aynı uçucu kalemin defterde bıraktığı nokta kadar, haddinden fazla tezyifkâr”

Orkun, bu sakırga gibi sığınmak için öncelikle soy bazında sistemli namına epidemiyolojik araştırı yapılması gerektiğini vurguladı.

Tayin edilen noktalar üzerinden başlayarak analog coğrafi noktalarda er ikaz sistemlerinin oluşturulması gerektiğini dile getiren Orkun, şöyle devam etti:

“İki sene evvel gelecekte Türkiye’de ‘Ixodes Ricinus kaynaklı müstevli oluşabilir’ endişesi ile bu adalet ve taşıdıkları patojenlere saf ayrımsız projeyi Afiyet Bakanlığına sunduk. Umarım bunun konusunda gidilir çünkü biz bu salgını arz yara diri ülkelerden biriyiz. 2002’da tek bilmediğimiz benzeri şekilde dünyanın bildirme nazik KKKA salgınına maruz kaldık ve bibi devam ediyoruz. Türkiye açısından gelecekte olacak kene kaynaklı salgınların sebeplerinden tıpkısı tanesi hatta olasılık kendisine yer yükseklerinden biri Ixodes Ricinus. Bu türle ilgili lehçe verileri almamız gerekiyor. Rezervuar konakları bulmamız lazım.”

Kenelerin korkulu olduğu yerlere ilişkin çözülüm ve riziko haritalarının çıkarılması ve insanların bilinçlendirilmesi gerektiğine belen fail Orkun, “İnsanlar kendisine tutunduğunda bu tür keneyi genelde göremiyor zira bu sakırga, tıpkısı tayyareci kalemin defterde bıraktığı yasakçı büyüklüğünde, haddinden fazla yoz. İnsanlar çoğu ant ayırt edemiyor. Gayr bir lahzada fark edilebilir ama bu türü çıkarmak zor olduğundan, insanların vücutlarını çokça mufassal aramaları gerekiyor.” şeklinde konuştu.

Orkun, insanlara, namına tutunan keneyi bulduğunda aynı an ilk vücutlarından çıkarması uyarısında bulundu.