Türkiye Taşkömürü Kurumu (TTK) Umum Müdür Yardımcısı Aşure Ayı Kiraz, 41 işçinin hayatını kaybettiği Amasra’daki maden ocağındaki patlamaya ait, “Bizim kendi öngörümüz, araştırmalar ve eldeki veriler havalandırmadan kaynaklanan tıpkı ülkü olmadığı, tıpkı kaymakamlık olmadığı şeklinde.” dedi.

Bartın’ın Amasra ilçesinde meydana gelen maden kazasının birlik yönleriyle araştırılarak eş kazaların önlenmesine müteveccih tedbirlerin belirlenmesi amacıyla kurulan TBMM Araştırma Komisyonu, DÜRÜST Tümen Kayseri Milletvekili Taner Talih başkanlığında toplandı.

Şans, konunun umum yönleriyle aydınlatılması için çalıştıklarını, ilgilendiren kamu kurum ve kuruluşlarının temsilcilerini dinlediklerini, yarın da konuyla ilişkin eksper akademisyenleri dinleyeceklerini söyledi.

Amasra’daki eroin ocağında inceleme yapacaklarını ve maden şehitlerinin aileleriyle görüşeceklerini tamlayan Şans, “Komisyonumuzda, Mecliste grubu bulunan eksiksiz partilerin mensupları olarak bire bir hassasiyetle, kendimizi yargının yürütmenin adına koymadan, hüküm cümlelerini kullanmadan konuşmalarımızı yapacağız ve araştırma raporunun sonucunu kamuoyuyla paylaşacağız.” diyerek konuştu.

HDP İstanbul Mebus Yüksek Kenanoğlu, Komisyon çalışmaları böylece bu asıl faciaların bire bir henüz yaşanmamasını sağlayacak kararlar alınmasını istek etti.

Soma’daki maden kazasının peşi sıra Mecliste kurulan Komisyonun öneri ve raporlarının uygulanıp uygulanmadığının üstelik komisyonca araştırılması gerektiğini dile getiren Kenanoğlu, eski kazaların ardından gerekenler yapılmadığı amacıyla bu asıl kazaların yine yaşandığını söyledi.

“Maatteessüf bizde çekilme kültürü namevcut”

CHP Zonguldak Milletvekili Ünal Demirtaş, Komisyon Başkanı Nasip’ın, Enerji ve Bittabi Kaynaklar Bakanlığı yaptığı dönemde 6 nazik maden kazası yaşandığını rapor ederek “Sizin döneminizdeki maden kazalarında, kurumların başındaki yeryüzü faziletkâr güç adına siyaseten siz sorumlusunuz. 6 maden kazasında vekillik yapmış emanet adına bu Komisyonda olmamanız daha akla yatkın olurdu diyerek düşünüyoruz.” dedi.

Soma’daki maden kazasından ibret alınmadığı üzere bu nev kazaların devam ettiğini savunan Demirtaş sözlerini şöyle sürdürdü:

“Maatteessüf bizde ricat kültürü namevcut. Medeni tıpkı ülkede olsaydı erke bakanı istifa ederdi. Antrparantez Amasra’daki kazanın arkası sıra hazırlanan uzman raporunda olayın yüzdelik 80’i açığa matrut. Raporda TTK Genel Müdürü Kazım Eroğlu’nun 3 maddeden detone olduğu, genel müdür yardımcısının bile detone olduğu yazıyor. Olayda bir tane maddeden kusurlu bulunan tıpkı mühendis mevkuf amma 3 maddeden kusurlu olan Umum Müdür azade. Bu iki kişinin üzerindeki imtiyaz ayrımsız dakika ilk kaldırılıp yargılanmalarına başlanmalı. Antrparantez iki çevrim ilk Kazım Eroğlu’nun Enerji Bakanı’na istifasını sunduğu fakat akseptans edilmediği yönünde istihbarat imdi ve yalanlanmadı de. İki ense dozaj bürokrat halen koltuğunda oturuyor. Eğer istifası akseptans edilmediyse Vekil aracılığıyla TTK Umumi Müdürü ve Yardımcısı korunacak diye niteleyerek düşünüyoruz. Tabiatıyla yargılama yapmıyoruz amma gerçeklerin açığa çıkması üstelik lazım.”

Nasip’ın Komite Başkanlığına itiraz

Komisyon Başkanı Nasip, Demirtaş’a tepki göstererek “Teessürat üzerinden siyaset yapmayacağımızdan bahsetmiştim. Ehlivukuf raporu vardır ama sonuç mahkeme kararı değildir. Hukukçular bunu çok ongun agâh. Şu anda TTK Umumi Müdürü ve ilgili umum müdür yardımcısı burada bulunmuyor. Bulunmaları akıllıcasına değildi.” cevabını verdi.

Komisyon üyelerinden hükümranlık içeren cümleler kurmamalarını talip Baht, “Biz yargının yürütmenin durumunda değiliz. Bu kazanın sebeplerine inilmesiyle dayalı ne gerekiyorsa sözümüzü ve emeğimizi esirgemeyeceğiz. Tek şekilde bu konunun kenarda kalmasına göz yummayacağız.” diye konuştu.

CHP Zonguldak Milletvekili Deniz Yavuzyılmaz’ın “Ayrıksı Alt Kurul başkanı yapacak kimse yok muydu DÜRÜST Öğür’dahi?” sözlerine Baht, “Benim nezaketimi zorlamayın. Teessürat üzerinden istismar yapmayın.” karşılığını verdi.

CHP Antalya Mebus Vazıh Özer, herkesin yüklülük alması gerektiğini söyleyerek “Sayın Şans 6 kazada bakandı. Hiçbir hesap vermedi, ‘Ben tartı alıyorum.’ demedi. Burada yarkurul başkanı olması benim açımdan makul değildir. Yani bu genişlik FETÖ komisyonundaki FETÖ’cünün komite başkanı olması gibi tıpkısı şeydir. Yapmayın arkadaşlar, bu anlayıştan çıkı çıktı. Bu, fırka meselesi değil, hepimizin meselesi. 41 madencinin vebali boynumuzadır.” ifadesini kullandı.

“Kazanın işleyiş şekliyle ilişkin ilçe kanma raporu oluşturulacak”

Komisyonda, TTK Genel Müdür Yardımcısı Aşure Ayı Kiraz ve kâh TTK yetkilileri, kurumun mevzuatı, yapısı ve çalışmalarıyla ait sokum yaptıktan bilahare Amasra’daki beyaz zehir ocağında yaşanan kazaya ilgili soruları yanıtladı.

Kiraz’ın, soruların çoğunun beceri olması zımnında kayıtlı yerine vukuf sunmayı önermesi üzerine Komisyon Başkanı Yıldız, “Şu anda bize bu konuyla ilişik seçme soy konuyu anlatabilirsiniz. Maharet bilgi de verebilirsiniz. Icabında hikmet alacağınız yetkililerle telefonla angajman kuralım. Yeter kim bugün bize çalışkan ve dinç bilgiler verin.” dedi.

Kiraz, Amasra’daki eroin ocağındaki temel aspiratörün 1978’birlikte kurulduğunu ve 11 bin metreküp/dakika kapasitesi olduğunu kaydetti.

Mevzuata göre aspiratörün koşa cepheli çalışması gerektiğini anlatan Kiraz şöyle konuştu:

“Aspiratörün kapasitesi yetersiz değil amma mevzuat çift taraflı çalışmasını istiyor. Yıpranmamış emmeç üzere tenkis yapıldı ancak süreç pandemiye denk geldi. O dönemde firma malzeme tedarikinde sorun yaşandığını söyledi. Sonradan akla yatkın teklifler olmadığı amacıyla eksiltme 3 posta gene yapılmak zorunda kaldı. 18 Ekim 2021’dahi yıpranmamış sözleme imzalandı. Firma üstenme süresi içerisinde sınırlı dışından gelecek malzemeyi gerçekleştirme edemediği gerekçesiyle müddet uzatımı istedi. Müddet uzatımı verdik. Bilahare yeniden süre uzatımı murat edildi. Firma en son eksiklikleri tamamladığını, sahaya getirip anahtar yapacağını söyledi amma bu özel format yaşandı.”

Kiraz, eskimemiş aspiratörün bu kök ayrımsız kazaya etkisinin olmayacağını aktararak “Bizim özlük öngörümüz, araştırmalar ve eldeki veriler havalandırmadan kaynaklanan aynı kaza olmadığı şeklinde. Mevzuat, müstacel tıpkı durumda ve gerekseme halinde emiş hesabına itiş yapabilen tıpkı aspiratör olmasını öngörüyor. Fakat hakeza bir aspiratör olsaydı üstelik kazaya etkisi olmazdı.” ifadesini kullandı.

Kazanın, TTK yoluyla de araştırıldığını anlatan Kiraz, “Elimizdeki kayıtlı veriler, işçilerin ifadeleri ve diğer verilerle süreci değerlendirmeye çalışıyoruz. Eksper arkadaşlarımız tıpkı araya gelip farklı senaryoları değerlendirmeye çalışıyor. adım adım, aşama etap istimara yapılıyor.” dedi.

Alt Kurul Başkanı Talih, lokma ve açıklamaların “yeterince aydınlatıcı” olmadığı kanaatine vardıklarını belirterek TTK Genel Müdür Yardımcısı Kiraz’ın parçalanmamış soruları kademe almasını ve ati hafta yeniden Komisyonda detaylı namına hikmet vermesini istedi.

Beyaz Zehir ve Yer Yağı Taharri Umumi Müdürü (MAPEG) Cevat Dinç ile Türkiye Kömür İşletmeleri (TKİ) Kurumu Umum Müdür Yardımcısı Mustafa Er Ayaz da kurumlarının say ve faaliyetleriyle ilgilendiren Komite üyelerine vukuf verdi.