Ahilik Teşkilatı’nın kurucusu Kardeş Evran Iye’nin tıpkı devir yaşadığı ve sonrasında müzeye çevrilen zaviyede bakırcılık, kalaycılık, demircilik, urgancılık ve halıcılık gibi zanaatlar, o dönemin eşyalarıyla anlatılıyor.
Taceddin Iye Mahallesi’ndeki zaviye, 2002 yılında Kayseri Büyükşehir Belediyesi eliyle restore edilerek Cömert Evran Esnaf ve Sanatkarlar Müzesi yerine ziyarete açıldı.
Müze, bu sene Büyükşehir Belediyesince gündeş müzecilik anlayışıyla baştan restore edildi.
Müzenin beher odasında bakırcılık, sahtekârlık, bıçakçılık, demircilik, berberlik, halıcılık, urgancılık, dikiş, ayakkabıcılık, dericilik, eyercilik ve marangozluk kabilinden zanaat dalları o dönemin eşyaları ile sergilenirken kapılarda bile “Dilini elem alay söylemeye idman”, “Ülfet göster ki düşmanlık bulamayasın”, “Zihnini kibirden ağız ağıza boşalt” kabilinden Kardeş Evran’a ilişik sözler saha alıyor.
Müzenin kurucusu ve tıpkısı zamanda Kayseri Esnaf ve Sanatkarlar Kredi ve Kefillik Kooperatifi Başkanı Mustafa Düzlük, AA muhabirine, Kardeş Evran’ın 12-13. yüzyılda Horasan’dan Kayseri’ye asıl, cet ve kardeşleriyle geldiğini söyledi.
“Ahi Evran Kayseri’birlikte 32 meslek dalının da piri”
Kardeş Evran’ın cilt işiyle uğraştığını anlatan Düzlük, müzeyi halktan, esnaftan ve odalardan topladıkları eşyalarla oluşturduklarını belirtti.
Düz, belediyenin restorasyonları sonucu müzenin vitrinlerinin yenilendiğini, objeler eklendiğini, yerleştirilen ekranlarda mesleklerin son temsilcilerinin mesleği anlattığını dile getirerek, Ahi Evran’ın cilt edep ettiği taşların birlikte müzenin girişinde sergilendiğini anlatım etti.
Rastgele benzeri taş bulup müzeye koymadıklarına belen fail Alan, şunları söyledi:
“Buradaki tıpkı inşaatın zaten çıktı bu taşlar. Kardeş Evran, Kayseri’dahi 32 çığır dalının üstelik piri. O aktarılma burada 50-60 deri atölyesi var. Parçalanmamış fuarlarda rağbet görüyor. Nedeniyle bile dünyaya kap satıyorlar Kayseri’den. Burada konferans ve tecim gayrimüslimlerin elinde, Türklere geçmesinde, İslamlaşmasında Cömert Evran’ın ve ahilerin çok iri rolü var. Moğolların baskısından hava buradan Denizli, Konya ve Kırşehir’e göçmüşler. Eşi Fatma Bacı de hocası Kirmani’nin kızı. Fatma Abla üstelik kadınlar kolunu örgütlemiş. Şu anda yaşadığımız sistemdeki esnaf odaları, esnaf birlikleri, konfederasyon, geçmişteki ahilik sisteminin adı. Hele o günde eşit tarifesi ödeme var. Şu anda esnaf odaları, birliklerimiz eşit tarifesi veriyor. Tekrar o gün da terbiye var.”
“Ahiliğe ihtiyacımız var”
Alan, ahilik sistemiyle günümüzü kıyaslayarak, o günlerde “ılımlı sandıklar” olduğunu, bunun emniyet sunulan vadi anlamına geldiğini belirtti.
Orta sandıktan ihtiyaç sahibinin faizsiz alacağını aldığını, ihtiyacı bittikten sonra de getirip sandığa teyit ettiğini ifade eden Kayran, zaviyede yolculara, yaşlılara, hastalara kemirmek çıktığını, o günün ustalarının, sanatkarlarının işlerini tamamlayıp evlerine giderken kazandığından aynı hacim parayı zaviyenin giderlerinde kullanılması amacıyla bıraktığını anlattı.
Ahi Evran’ın öğretilerine de değinen Düzlük, “Ahiliğe ihtiyacımız var.” dedi.
