ŞEHİRDER Başkanı Mustafa Güzel, 9 Kasım Aziziye Direnişi ile ilgilendiren yaptığı basın açıklamasında direnişin seçkin ferde makul aynı şekilde anlatılması gerektiğini vurgulayarak Erzurum Valiliğine ve Büyükşehir Belediyesine çağrıda bulundu.
Basın açıklamasında Erzurum’un yaşadığı Zalim işgallerine değinen Uğurlu, 9 Son Teşrin’ın 12 Mart’a revan yolda büyük ayrımsız munsap noktası olduğunu anlatım etti:
“Erzurum yakın tarihinde Ruslar aracılığıyla 3 defa engelleme edilmiştir. İlki 8 Orak Ayı 1829 tarihinde başlayıp 14 Eylül 1829’dahi Edirne Anlaşması sonucunda Rusların eksilmek zorunda kaldığı işgaldir.
İkincisi 93 Çın yerine da bildik 1877-1878 Osmanlı-Zalim Savaşı’nda 9 Kasım 1877 günü Erzurum halkının kahramancasına mücadelesi böylecene Rusları bozguna uğrattığı 13 Orak Ayı 1878 tarihindeki Berlin Antlaşmasıyla sona aziz işgaldir.
Ve son olarak 16 Gücük Ay 1916 tarihinde Ermenilerin de destekleriyle gerçekleşen devamında Rusların çekildiği yerleri Ermeni çetelerine bırakmasıyla Ermenin çetelerinin Erzurum’da Mütedeyyin halka kırım uyguladığı, şişman kıyımların yapıldığı, şehrin yakılıp yıkıldığı işgaldir. Bu işgal bile nihayetinde Kazım Karabekir Ağırbaşlı kumandasındaki Türk birliklerin harekete geçerek 12 Mart 1918’de Erzurum’u Ermeniler’den kurtarmasıyla akıbet bulmuştur.
Tüm bu engelleme süreçlerinde 9 Son Teşrin Aziziye Direnişi, Erzurum halkının sivil bire bir inisiyatifle akıntı ederek kahramanca savaşım edip düzenli tıpkısı orduyu bozguna uğrattığı şanlı ayrımsız direniştir. Bu direşin, Erzurum’un mihman kendisine işgallerden kurtulduğu 12 Mart’a revan yolda koskocaman bire bir dönüm noktasıdır. Icap Osmanlı ordusunun ve gerekse kent ahalisinin Erzurum’dahi Ruslara karşı verdiği savaşım Osmanlı devletinin selameti, ileriki yıllarda Anadolu’nun Türkler üzere yeniden yurt kılınması ve acun tarihinin akışı açısından muhteşem tıpkı tarihtir. Yani, Aziziye direnişi yemeden içmeden tıpkı şehrin müdafaası değildir. Erzurum’a “Doğu’nun Çanakkalesi” denmesi dahi bu yüzdendir. ve bu yüzden Aziziye Zaferi Erzurum ahalisinin şanıdır, şerefidir.”
9 Teşrinisani Aziziye Direnişi’nin önemine değinen Güzel, 9 Teşrinisani tarihini ülkenin gündemine oyulgamak için henüz ilk Erzurum’bile yapılan faaliyetleri hatırlattı:
“9 Son Teşrin Aziziye Direnişi; 2013 yılında dönemin Erzurum Valisi Sayın Ahmet Altıparmak’ın başlattığı organizasyonlarla yeniden fark edilmiştir. 2013 Ilkgüz ayında ilköğrenim okulları geçmiş derslerini tabyalarda yapmış, Aziziye Tabyaları’nda şehit ve gazi yakınlarına iftar vakti yemeği verilmiştir. Henüz da önemlisi 9 Kasım 2013’te, Erzurum ahalisinin 93 Sadık’ndeki gibi tabyalara hümayun yürüyüşü canlandırılmıştır. Sonraki yıllar de artarak bitmeme eden faaliyetlerle doğu cephesinin ve Erzurum’un yurt müdafaasındaki öneminin ülke gündemine taşıması amaçlanmış, tarihi bire bir şuurlanma, milli benzeri uyanışın fitilleri yakılmıştır.
93 Yakın (1877-78 Osmanlı-Zalim Savaşı) başladığında Abdülhamid 5 Son Teşrin’dahi Kafkas cephesi Başkumandanı Ahmet Kocabaşı Ağır’ya ayrımsız telgraf (pusula) çekerek desteğini, dualarını ve ongun dileklerini bildirmiştir. Bunun yanısıra Erzurum’un atmak için olduğu haberi behre-ı kara tahta ulaşınca Şehriyâr II. Abdülhamid 8 Son Teşrin’dahi Erzurum ahalisine hitaben ayrımsız hatt-ı hümayun kaleme alır. Egemenlik birlikte diyebileceğimiz bu hatt-ı hümayunda Erzurum’un vatan amacıyla değerine, Erzurum halkının kahramanlıklarına ve vatan sevgisine vurgu yapılmıştır.
Tarihi ve akademik kaynakların incelenmesi sonucu detaylarına ulaşılan bulunmaz benzeri vesika olan II. Abdülhamid’in Erzurum Fermanı’nı ŞEHİRDER kendisine derneğimizin imkanlarıyla bastırıp 2014 yılında Kongre Haftası’nda kongre kararlarıyla alay malay halka ücretsiz dağıttık. Fermanı balaban pano halinde çerçeveletip şehrin yöneticilerine dürü ettik. 9 Teşrinisani’ın anlatımı üzere derneğimizin imkanlarıyla Erzurum, İstanbul ve Kocaeli’dahi düzenlediğimiz foto sergilerinde fermanın gösterimini yaparak önem ve değerine özen çektik. Televizyon, ceride ve internet aracılığıyla fermandan ülke ve kent kamuoyunu malumat sahibi etmeye çalıştık. Hedefimiz bu nadir eseri Fatih’in Bosna fermanı kadar markalaştırmak.”
Iyi, sonuç adına bile şimdiye kadar yapılan birlik faaliyetlerin yanı sıra hele üniversite öğrencilerinin üstelik bu destana dikkatlerini çekmek amacıyla Erzurum Valiliği ve Büyükşehir Belediyesine çağrıda bulunarak benzeri öneri sundu:
“ŞEHİRDER adına Erzurum Valiliği ve Büyükşehir Belediyemize teklifimiz 9 Teşrinisani Aziziye Direnişini bizlere hatırlatan bu iki belgenin ve 12 Mart’a revan sürecin anlatıldığı yazılı metinlerin şehrin görünür ve dinamik benzeri noktasına -ki bura üniversite öğrencilerinin sürekli önünden geçtiği Aziziye parkının yola nazır tarafı, Havuzbaşı Meydanı yahut Yakutiye Meydanı cins- görseller eşliğinde levhaların yerleştirilerek gelecek nesillere aktarılmasıdır. Bu konuda görselleştirme sürecinde, lazım vesika ve bilginin sağlanmasında derneğimizin gelişigüzel soy desteğe hazır olduğunun de bilinmesini isteriz.” – ERZURUM
