Malatya’da kayısı üreticileri, hasat dönemi bitmesine rağmen Yer Mahsulleri Ofisi’nin (TMO) kayısıda ayak tabanı fiyat açıklamamasını ve alım yapmamasını protesto etti. Üreticiler adına mütekellim Fazilet Uzunoğlu, “Hükümetin fiyat açıklamaması ve kayısı taban fiyatının belirlenmemesi çiftçileri mağdur etmiştir” dedi.

Malatyalı kayısı üreticileri, zaman Soykan Meydanı’nda toplanarak matbuat açıklaması yaptı. Sarıerik üreticileri yerine mütekellim Yiğitlik Uzunoğlu, “Iyesiz Malatya’nın sahipsiz ürünü kızıl kayısının hasat döneminin üzerinden 3 kamer kabilinden az buçuk geçtiği halde hükümetimizce bir eşit politikası belirlenmemiş, sarıerik ayak tabanı fiyatı açıklanmamış ve kayısı üreticisi iyesiz yerine zat kaderine, adeta tüccara doğrulama edilmiştir” diye konuştu.

“200 TL OLMASI GEREKEN KAYISI 70 TL’DEN SATILIYOR”

“Kayısının üretim ve girdi maliyetleri tıpkı sene içerisinde yüzdelik 350 artarken kayısı, 2021’deki fiyatının altında kaldı” diyen Uzunoğlu, şunları söyledi:

“Süt 7 TL’den 30 TL’ye, gübrenin torbası 250 TL’den bin 200 TL’ye, 225 TL olan bakır bin 200 TL’ye daha çok. Anne girdi ücretleri yüzdelik 300 arttı. Ürettiğimiz kayısının bedeli ise 200 TL olması gerekirken halen 70 TL’dir. Hükümetin bedel açıklamaması ve sarıerik taban fiyatının belirlenmemesi çiftçileri mağdur etmiştir. Kayısı emekçisi, istihsal bedeli olan fiyatı alamamıştır. Şu anda kayısı fiyatları maliyetin çok altındadır.”

“MALİYETİNİN ALTINDA SATILAN BIRICIK KITAP KAYISIDIR”

Uzunoğlu, üreticinin bin benzeri emekle ürettiği kayısının sahipsiz kaldığını belirterek, “Sarıerik, şu anda maliyetinin yarı fiyatının altındadır. TÜİK enflasyonu yüzde 80 kendisine açıklarken zirai girdi maliyetleri yüzde 350 olmuş durumdadır. Sarıerik üreticisi, enflasyonun belirlediği fiyatlara kavuşamıyor. Müstahsil, ürettiği kayısının değerini bulamıyor; tamamen tüccarın inisiyatifine, vicdanına kalmıştır. Tecimen ne karşılık verirse müstahsil kabul ediyor. Maliyetinin altında satılan bir tane nişane kayısıdır. Kayısının 2022’birlikte 200 TL olması lazımdı ancak bu fiyatın haddinden fazla altında bulunuyor” dedi.

Kayısının marketlerde 420 TL’den satıldığını kaydeden Uzunoğlu, konuşmasını şöyle sürdürdü:

“Bu fiyat farkı, sarıerik üreticisinin cebinden alınmaktadır. Sarıerik yetiştiren; sulamasını, çapasını, gübresini, budamasını yaparak hasadını gerçekleştirmektedir. 8 öğün halk muhavvil sarıerik, tüccarın elinde 70 TL’dir. Sarıerik üreticisinin birliği ve tarım satma kooperatifinin olmaması, çiftçiyi tüccarın tekeline bırakmıştır. Henüz önceki kurulan tarım koca kooperatifi, bilinçli adına bölgeciliğin, aşiretçiliğin ve siyasetin kurbanı reşit, batkı ettirilmiştir. Bölgede hayatiyetli bir kooperatifin olmaması, rakiplik koşullarının oluşmamasına bile hastalık olmuştur. Tecimen ve dış satımcı, kişi aralarında denk kırarak kayısı fiyatını uluslararası fiyatın altında tutmuştur. Bu noktada dahi ihracat iz olan kayısıdan muhtemel munzam değer alınamamıştır.”

“TOPRAK MAHSULLERİ OFİSİ ALIM YAPMALIDIR”

Uzunoğlu, Malatya dışından sarıerik almaya gelen firmaların zılgıt edildiğini öne sürerek, “Malatya dışından gelen tecimen, 5 Ağustos’ta 115 TL’ye sarıerik alıyordu. Malatya tüccarları, bu firmaların servet alımına engel olup tehdit etmişlerdir. O nedenle bire bir sefer elan kayısı fiyatı tüccarın gönlüne kalmıştır. Bu noktada kayısının ayak tabanı fiyatının hükümetimizce maliyet oranında artırılıp, para şişkinliği göz önüne alınarak çükündür, ayçiçeği, üzüm, fındık, öz, pamuk ve tahıl üzere ayak tabanı fiyatı Yerey Mahsulleri Ofisi tarafından 200 TL bandında açıklanıp çalım yapılmalıdır. Bunun yanında sarıerik üreticisinin havza kesim bazında desteklenmesini kâm ediyoruz” diye niteleyerek konuştu.

“BİRLİĞİMİZİ KURUP KAYISI FİYATINI KENDİMİZ BELİRLEYECEĞİZ”

Kayısının doğruluk ettiği değeri bulması amacıyla birlik olunması gerektiğine dikkat çeken Uzunoğlu, “Cemi sarıerik üreticilerinin ortak değeri olan kayısının sahiplenilmesi bekliyoruz. Temas ve el birliği içerisinde kendi birliğini ve kooperatifini kurup halka boş ortaklık bazında örgütlenmeliyiz. Emekçinin emeğinin karşılığını birleşerek, ahali ele, yan yana hareket edersek alabiliriz ve kayısı de değerini bulur. Böylece tüccarın eline kalmayız. Bu noktada Malatya’daki siyasi parti temsilcilerinin, seçtiğimiz milletvekillerinin bile kayısıya sahip çıkmalarını bekliyoruz. Birliğimizi ve kooperatifimizi çiftçilerin bire bir araya gelmesiyle kuracağız ve kayısı fiyatını kendimiz belirleyeceğiz” dedi.