NEW Birleşmiş Uluslar Besin ve Tarım Örgütü (FAO), Uluslararası Para Fonu (IMF), Dünya Bankası, Acun Gıda Programı (WFP) ve Dünya Tecim Örgütü (DTÖ), besin ve beslenme güvenliği konusundaki küresel krize yönelik evgin gösteri çağrısında bulundukları kuma izah yayımladı.
Açıklamada, Kahramanmaraş merkezli depremlerden zarar gören Türkiye ve Suriye halkına başsağlığı dilenirken, kuruluşların durumu yakından izlediği ve görev alanlarına giren lazım destekleri nail olmak amacıyla çalıştıkları belirtildi.
Fakirlik ve besin güvensizliğinin onlarca almanak kalkınma kazanımlarına karşın küresel yerine arttığı vurgulanan açıklamada, hazırlık zincirindeki aksaklıklar, iklim değişikliği, Kovid-19 salgını, repo oranlarındaki artışlar tarafından finansal sıkılaştırma ve Rusya- Ukrayna Savaşı’nın toptan besin sisteminde aynı yepyeni şoka neden olduğu rapor edildi.
Açıklamada, onlarca ülkede çift haneli enflasyonun görüldüğüne, acun genelinde azık enflasyonunun yüksek kalmaya devam ettiğine bel edildi.
WFP’ye göre 79 ülkede 349 milyon insanın gıda güvensizliği yaşadığı ve sınırlı beslenme yaygınlığının arttığı aktarılan açıklamada, küresel besin arzının 3 yılın sunma bağan seviyesine düşeceğinin tutum edilmesi dolayısıyla bu durumun elan birlikte kötüleşmesinin beklendiği kaydedildi.
Açıklamada, FAO ve WFP’nin “kıtlık yunak noktaları” olarak tanımladığı ve 16’sı Afrika’dahi gelmek için 24 ülkedeki ihtiyacın keder olduğu vurgulandı.
Ülkelerin azık, mahrukat ve basılmış fiyatlarındaki artışa cevap yerine verdiği sübvansiyonlarla yaptığı harcamalara bel edilen açıklamada, bağan gelirli ülkelerde toplumsal koruma önlemleri üzere 4,3 bilyon dolar, yüksek gelirli ülkelerde bile 507,6 bilyon dolar harcandığı belirtildi.
Fonlara müstacel gerekseme var
Açıklamada, besin ve tagaddi krizinin kötüleşmesini çelmek üzere kuruluşların “açlık ısıdam noktalarını yetirmek”, “ticareti kolaylaştırmak, piyasaların işleyişini ıslah etmek ve hususi sektörün rolünü yetiştirmek” ve “zararlı sübvansiyonları baştan boşaltmak ve temizlemek” başlıklarındaki acil önlemler sıralanırken, ülkelerin krize cevap vermede güdük vadeli ivedili müdahaleleriyle ince vadeli peklik çabalarının kararlı olması gerektiği vurgulandı.
Kuruluşların, hükümetleri ve bağışçıları, yunak noktalardaki ihtiyaçları bloke etmek üzere devlet düzeyindeki çabaları desteklemeye çağırdığı açıklamada, WFP ve FAO’nun sunu savunmasız durumdakilere aceleten bakım verebilmek için acilen fonlara ihtiyacı olduğuna ilgi çekildi.
Açıklamada, ülkelere, bağan gelirli azık ithal eden ülkelerdeki verimsiz tüketicilerin gıdaya erişimini engelleyebilecek dış satım kısıtlamaları üzere politikalardan kaçınmaları, azık ve matbu mevcudiyetini düzeltmek amacıyla ticareti kolaylaştırıcı önlemleri almaları ve tecim finansmanı girişimlerini asetat ve ayrımcı sıfır şekilde desteklemeleri çağrısında bulunuldu.
Mevcut sübvansiyonların durumuna birlikte değinilen açıklamada, ülkelerin, genel evrensel sübvansiyonları, küresel gıda güvenliği ve sürdürülebilir gıda sistemleri üzere elan gani hedeflenmiş programlara müteveccih yeniden düzenlemesi ve kullanması gerektiği tabir edildi.
Açıklamada, içtimai himaye ile besin ve basılmış piyasalarındaki anne strüktürel zorlukları ele ahzetmek amacıyla şimdiden harekete geçildiği ancak ayrıntılı mütemadi benzeri krizi önlemek amacıyla kilit alanlarda elan düzenli eylemlere gerekseme bulunduğu kaydedildi.
